Risicobeheermatrix

Risico's van in het verleden gegarandeerde hypothecaire geldleningen zijn ondergebracht bij de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Dit is een waarborg die de nederlandse overheid biedt wanneer iemand niet in staat is de hypotheek af te lossen en de NHG een mogelijke restschuld aan de bank moet voldoen. Op het moment dat de NHG niet aan haar verplichtingen kan voldoen wordt de gemeente aangesproken.

Financieel

Op het moment dat de gemeente wordt aangesproken voor de achtervang, moet er geld beschikbaar zijn om het voortbestaan van het waarborgfonds te garanderen.

H. van Helden

Laag

Incidenteel

De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering van de Nationale Hypotheek Garantie, staat voor een toegankelijke koopwoningmarkt voor kwetsbare groepen en consumenten in kwetsbare situaties, ook wanneer de macro-economische situatie ongunstig is.

Laag

-

Woningcorporaties zijn als kapitaalintensieve organisaties voor hun financieringsbehoefte sterk afhankelijk van vreemd vermogen. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) helpt bij investeringen door woningcorporaties en borgt leningen (rente- en aflossingsverplichtingen) van woningcorporaties die deelnemer zijn van WSW. Dit zorgt er mede voor dat sociale woningbouw financieel mogelijk blijft. Wanneer de WSW niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen dan heeft de WSW met de gemeenten en het Rijk de afspraak dat WSW, indien nodig, kan beschikken over renteloze leningen. De gemeenten en het Rijk hebben hiervoor een achtervangovereenkomst afgesloten.

Financieel

Het risico dat achtervanggemeenten renteloze leningen aan WSW moeten verstrekken als de andere buffers onvoldoende zijn, is zeer klein en de impact beperkt. De gemeenten worden pas aangesproken als de andere zekerheidsconstructies binnen de corporaties en vervolgens binnen de WSW niet meer toereikend zijn. Als de gemeente wordt aangesproken zijn er geen middelen voorzien. Uitgangspunt is dat leningen afgedekt moeten worden door de WOZ-waarde van de desbetreffende panden.

H. van Helden

Laag

Incidenteel

Het waarborgfonds ziet toe op een goede verdeling van de achtervangposities.

Laag

-

Voor toekomstige investeringen zullen geldleningen afgesloten moeten worden, welke rentelasten met zich meebrengen. Aangezien het nog niet zeker is wanneer deze leningen aangetrokken moeten worden, nemen we deze op in de risicobeheermatrix.

Financieel

De rentelasten stijgen.

H. van Helden

Hoog

Structureel

Periodiek bijstellen van rentevisie in het treasurystatuut en het onderhouden van een liquiditeitsplanning.

Laag

€ 150

Inflatie en stijgende kosten (zoals lonen en materiaal) verminderen de reële waarde van geld in de loop van de tijd verminderen. Door te indexeren, bewegen uitgaven mee met de economische realiteit, wat essentieel is voor financiële stabiliteit en het behoud van kwaliteit. Het is een transparante methode om kosten door te berekenen en maakt geleidelijke aanpassingen mogelijk in plaats van abrupte schommelingen.

Financieel

Extra kosten. Door te indexeren, bewegen uitgaven mee met de economische realiteit, wat essentieel is voor financiële stabiliteit. Het is een transparante methode om kosten door te berekenen en maakt geleidelijke aanpassingen mogelijk in plaats van abrupte schommelingen.

H. van Helden

Gemiddeld

Structureel

We werken met een tweetal stelposten: de stelpost loon/prijs en de stelpost CAO. Deze stelposten zijn cumulatief. Dit wil zeggen dat bijvoorbeeld de stelpost 2029 is samengesteld uit de stelpost 2026 tot en met 2029. Voor de stelpost loon/prijs wordt 10% van de berekende omvang elk volgend jaar als risico in de weerstandsparagraaf meegenomen. (t+1 10% t+2 20% t+3 30%).

Gemiddeld

2026 € 0   2027 € 468   2028 € 1.507   2029 € 3.173

Met de invoering van de cao gemeenten 2021/2022 kunnen medewerkers vanaf 1 januari 2022 bovenwettelijke vakantie uren sparen. Met dit 'verlofsparen' kunnen medewerkers passend bij hun levensfase hun bovenwettelijke vakantie uren inzetten op een manier die aansluit bij hun persoonlijke levens -en carrièreplanning en het gemeentelijke vitaliteitsbeeld. Deze vakantie uren verjaren niet. Het verlofsparen kan leiden tot verlofstuwmeren die medewerkers bijvoorbeeld inzetten voor een sabbatical of om eerder met pensioen te gaan. Normaliter worden er geen voorzieningen getroffen voor arbeidsgerelateerde voorspelbare kosten, maar het betreft hier een verplichting met een onvoorspelbare karakter, waardoor er wel een voorziening getroffen dient te worden.

Financieel

Het risico bestaat dat verlofspaarders zich niet aanmelden maar wel verlof sparen waardoor er geen voorziening wordt opgebouwd. Hierdoor kan een financieel risico ontstaan wanneer de werkzaamheden door inhuur of een nieuwe medewerker moeten worden gedaan. Het risico is echter nog laag omdat verlofsparen nog niet zo lang mogelijk is en er nog geen duidelijke verlofstuwmeren zijn. Monitoren van het bovenwettelijk verlof kan hierbij helpen.

H. van Helden

Laag

Structureel

Monitoren van het bovenwettelijk verlof

Laag

€ 100

Er kunnen zich rampen en crisissen voordoen, zoals bijvoorbeeld overstromingen, langdurige stroomuitval of corona.

Bestuurlijk/financieel

De gemeente moet personeel en materieel inzetten. Het is mogelijk dat een gedeelte van deze kosten onder verzekering, schadefonds valt of door het rijk wordt gecompenseerd. Er zullen ook kosten voor de gemeente zijn.

D.H. Schmälschlager

Incidenteel

Door een goede voorbereiding op rampen/calamiteiten en een adequate aanpak de schade beperken. Hiervoor zijn diverse plannen voorbereid zoals een bestrijdingsplan hoogwater Maas. Ook wordt geïnvesteerd in opleiding/oefening functionarissen Oranje Kolom.

Laag

€ 125

Door illegale dumpingen kan de grond of andere verontreinigingen in openbaar gebied kan de grond verontreinigd worden. Daarnaast gaat het  ruimen van xtc afval  gepaard met hoge kosten, waarbij een verplichting is ten aanzien van het ruimen.

Financieel

Indien de grond (voor zover het gemeentelijke eigendommen betreft) schoongemaakt moet worden, brengt dat kosten met zich mee.De onderzoek-, ruiming- en vernietigingskosten zijn erg hoog. Verder grote kans op bodemvervuiling waardoor sanering van grond dient plaats te vinden. Deel van de kosten bij xtc afval worden vergoed door rijkssubsidie.

J. den Teuling

Incidenteel

Inzetten op actief opsporen amfetaminelabs zodat illegale dumpingen worden voorkomen.

Gemiddeld

€ 300

Identiteitsfraude. In steeds meer gemeenten worden medewerkers burgerzaken vanuit de 'onderwereld' onder druk gezet om mee te werken aan het verkrijgen van een valse identiteit.Hier is steeds meer aandacht voor vanuit de daarvoor bedoelde vakorganisaties zoals de NVvB, maar ook de RIvGIn sommige gevallen zijn de gevolgen van identiteitsfraude verstrekkend. Als criminelen bijvoorbeeld op jouw naam leningen weten af te sluiten of een pand te huren, kan ineens de deurwaarder of politie voor je deur staan. Het kan dan jaren duren voordat je naam is gezuiverd.Verdwijnen van contant geldAan de balie wordt gewerkt met contant geld, het risico kan zijn dat dit verdwijnt.

Financieel/imago

Identiteitsfraude heeft wel verstrekkende gevolgen voor de betrokkenen. De mogelijkheid bestaat dat dit wordt verhaald op de gemeente van afgifte van de documenten.Het verdwijnen van contant geld heeft beperkte financiële gevolgen voor de gemeente.

D.H. Schmälschlager

Laag

Structureel

Er wordt gewerkt volgens vaste procedures o.a. 4 ogen principe, waarbij beveiliging en persoonlijke (op naam geregistreerde) toegang van toepassing is. Deze procedures zijn vast gelegd in daarvoor bedoelde documenten welke jaarlijks geaudit worden. Kluizen zowel groot als klein zijn afgesloten ook tijdens de momenten dat er personeel aanwezig is. Deze gaat alleen open als dit nodig is voor werkzaamheden.

Hoog

€ 0

Er kan zich een ramp en crisis ontstaan bij hoog water.

Bestuurlijk/financieel

De gemeente moet personeel inzetten. Het is mogelijk dat een gedeelte van deze kosten onder verzekering, schadefonds valt of door het rijk wordt gecompenseerd. Er zullen ook kosten voor rekening gemeente zijn.

P. Houben

Hoog

Structureel

Door een goede voorbereiding op rampen/calamiteiten en een adequate aanpak de schade beperken. Hiervoor zijn diverse plannen voorbereid zoals een bestrijdingsplan hoogwater Maas. Ook wordt geinvesteerd in opleiding/oefening functionarissen Oranje Kolom.

Hoog

€ 0

Vrijkomen, lekken of oneigenlijk gebruik van persoonsgegevens.

Financieel/imago

Afhankelijk van de aard, de ernst en de duur van de inbreuk wordt een bestuurlijke boete opgelegd. Door de inbreuk kan een inwoner een negatief beeld krijgen van de gemeente Leudal. Financieel risico is een schatting op basis van de eerder uitgegeven boetes door de Autoriteit Persoonsgegevens in Nederland.

D.H. Schmälschlager

Hoog

Incidenteel

Er zijn procedures opgesteld voor het melden van datalekken en rechten van betrokkenen. Systemen zijn beveiligd en in het informatiebeveiligingsbeleid en het privacybeleid is ook veel aandacht voor bewustwording bij de medewerkers.

Laag

€ 300

De gemeentelijke gegevens en persoonsgegevens dienen goed beschermd te worden tegen (ongeoorloofde) toegang (door onbevoegden). De gevolgen hiervan kunnen toezien op: verlies van vertrouwen van burgers, reputatieschade, politieke impact en/of een (bestuurlijke) boete uit privacywetgeving.

Financieel/imago

Dit kan leiden tot uitval van de gemeentelijke dienstverlening en het openbaren van persoonsgegevens. Het niet voldoen aan de normen gesteld in audits (bijvoorbeeld ENSIA) kan leiden tot afsluiting van bepaalde diensten, zoals DigiD en Suwinet.

D.H. Schmälschlager

Hoog

Incidenteel

De gemeente Leudal is verplicht te voldoen aan (nieuwe) EU-wet- en regelgeving ten aanzien van informatiebeveiliging en privacy (Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), Wet politiegegevens (WPG)). De beveiligingseisen en normen volgen onder meer uit de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). Dit is het normenstelsel voor informatiebeveiliging dat geldt voor de gehele overheid. Hiermee worden handvaten gegeven om de informatiehuishouding op een veilige manier in te richten. Dit alles wordt geaudit, via onder meer ENSIA en de WPG.

Hoog

€ 800

Door het dalen van de leerlingaantallen kunnen scholen onder de opheffingsnorm komen.

Als scholen onder de opheffingsnorm komen kan dit effect hebben op de exploitatie van de scholen, waardoor de school moet sluiten. Op basis van de verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Leudal kunnen scholen dan een beroep doen op de gemeente.

J. den Teuling

Laag

Incidenteel

Gemiddeld

€ 150

Voor 2026 is de verwachting dat er ca. 30 rechtszaken/ aansprakelijkstellingen zullen lopen, dit is echter moeilijk vooraf in te schatten.Kosten van rechtsbijstand + uitkeringen tot een max. eigen risico ad. €2.500,- /- claim komen voor rekening van de gemeente.Verder is er rekening mee te houden dat een van de lopende zaken een schade claim bevat van minimaal €150.000,-

Financieel

Het risico van de aan de WA-verzekeraar voorgelegde claims bedraagt maximaal het eigen risico  ad. € 2.500 per claim.Afgaande op ervaringen vanuit het verleden, de eventuele claim en het zelf betalen van glasschades, zal het risico ca. € 192.000,- bedragen.Voor alle aansprakelijkstellingen onder het eigen risico is een service module afgesloten met de verzekeringsmakelaar poliskosten ca. €4000 P/J

Diversen

Gemiddeld

Incidenteel

Getracht wordt zoveel mogelijk lering te trekken uit schadegevallen zodat toekomstige schadegevallen worden voorkomen. Zo zijn er bewustwordingstrainingen gehouden voor betreffende afdelingen.  Voorts wordt er geprocedeerd om betaling van schade te voorkomen. Schadegevallen die onder dekking van de WA-verzekering vallen worden voorgelegd aan de verzekeraar. Schadegevallen die onder het eigen risico blijven, worden in overleg met de gemeente behandeld door de verzekeringsmakelaar.De glasverzekering is opgezegd (jaarlijks 30.000,- poliskosten) waardoor alle glasschades zelf moeten worden betaald, naar schatting gaat dit €10.000,- kosten. besparing CA. €20.000,-

Gemiddeld

€ 192.000,-

De tijdelijke “Vergoeding extra personele en materiële voorzieningen onderwijs” draagt het risico ook andere schoolbesturen te financieren die in exploitatieproblemen verkeren. De aanvullende voorziening betreft een eenmalige financiële bijdrage aan schoolbesturen voor het in stand kunnen houden van reguliere onderwijsinstellingen basis en voortgezet onderwijs, waarbij het voortbestaan van de betreffende school/scholen door financiële omstandigheden wordt bedreigd.

Financieel

De financiële consequenties van de tijdelijk aangepaste verordening zijn naar verwachting pas eind 2025/begin 2026 bekend. In de “Vergoeding extra personele en materiële voorzieningen onderwijs” is uitgegaan van een subsidieplafond van €1.000.000. De kosten die voortvloeien uit uitvoering worden gedekt uit de algemene reserve.

J. den Teuling

Gemiddeld

Incidenteel

1. Er moet sprake zijn van een school met een aantoonbaar exploitatietekort. Zonder onderhavige voorziening kan het onderwijs financieel niet in stand worden gehouden.2. De aanvrager onderbouwt de gevraagde bijdrage. 3. Subsidieplafond is ingesteld op €1.000.000 en wordt gedekt uit de algemene reserve.

Afgedekt via reserve/voorziening

€ 1.000

Borgen van de continuïteit van zorg voor jeugdigen en behoud van personeel voor de jeugdzorg. Hiervoor wordt een meerjarenherstelplan opgesteld.

Financieel

Als gemeente hebben we een wettelijke verplichting tot het borgen van de jeugdhulp. Wettelijke verplichtingen nemen altijd risico's met zich mee. We proberen die zo goed als mogelijk mede met behulp van de regio te borgen. We proberen inzicht te hebben in de lange termijn (ook van de financiële) risico's maar die zijn niet altijd volledig voorspelbaar.

H. van Helden

Hoog

Structureel

Een brede taskforce Jeugd gaat een duurzame oplossing zoeken voor de problemen in de Limburgse jeugdzorg. De landelijke Hervormingsagenda Jeugd biedt daarvoor de basis. In de regio Midden-Limburg West bouwen we verder aan sterke lokale teams en de verbinding met andere domeinen.

Hoog

€ 1.000

Algemene post om niet benoemde tegenvallers (o.a. procedurekosten; prijsstijgingen en andere negatieve ontwikkelingen) op te vangen. Het betreft hier o.a. kosten die niet afgedekt worden binnen de lopende plannen. De kosten hebben betrekking op plannen die vertraging oplopen als gevolg van: 1. diverse aanvullende procedure die doorlopen dienen te worden om plannen tot uitvoer te brengen     of 2. Het feit dat de plannen niet van de grond komen en waarbij wij het wel noodzakelijk achten te onderzoeken wat de oorzaak is van de vertraging en welke maatregelen noodzakelijk zijn om de noodzakelijke/gewenste plannen vlot te trekken.

Financieel/economisch

Door vertragingen kunnen vervolgschades optreden ten aanzien van de plannen.

M. Graef

Hoog

Incidenteel

In de reserve grondexploitaties is € 934.000 opgenomen om dit risico te dekken.

Afgedekt via reserve/voorziening

n.v.t.

Extra (rente)kosten omdat plannen langer in exploitatie zijn. De langere looptijd van de exploitatie kunnen een gevolg zijn van macro-economische ontwikkelingen en hebben gevolgen voor de prijs en het volume.

Financieel/economisch

Exploitatie wordt negatief.

M. Graef

Hoog

Incidenteel

In de reserve grondexploitaties is € 181.000 opgenomen om dit risico te dekken.

Afgedekt via reserve/voorziening

n.v.t.

De keuzes voor het overtollige/incourante gemeentelijke vastgoed zijn gemaakt en grotendeels uitgevoerd. Omdat de resultaten van de keuzes over dit vastgoed niet van te voren kunnen worden vastgesteld, nemen we dit op in de risicoparagraaf. Dit blijft ook een doorlopend proces.

Financieel/imago

Het risico is dat (een deel van) dit vastgoed langer dan verwacht niet of beperkt in gebruik blijft (negatief imago) en in onze financiële administratie blijft staan. Door vermindering van dit vastgoed nemen de risico's af.We schatten het risico in als 'gemiddeld', maximaal voor de periode tot aan afronding van een herontwikkeling, herbestemming of sloop.

M. Graef

Gemiddeld

Structureel

De acties met betrekking tot overtollig vastgoed zoals privatisering en verkoop laten zien dat er kansen zijn om dit vastgoedaandeel te verminderen en daarmee ook de risico's. Er is in toenemende mate, mede in samenhang met de actualisering van het accommodatiebeleid, zicht op de toekomst van ons gemeentelijk vastgoed en daarmee de keuzes ten aanzien van instandhouding en afstoting. In voorkomende gevallen hebben we gekozen voor leegstandsbeheer of tijdelijke verhuur. Daarmee houden we grip op dit vastgoed en kunnen ter dekking van (een deel van) de kosten huuropbrengsten genereren. Alle acties tezamen zorgen ervoor dat het risico verder afneemt.

Gemiddeld

€ 0

Het vastgoed is in beeld en in samenhang met de ingezette actualisatie van het accommodatiebeleid is de basis zo goed als op orde. De hieruit voortgekomen keuzes voor instandhouding, afstoten of slopen van vastgoed zijn deels gerealiseerd. Voor het te behouden vastgoed is het opstellen van een Duurzaam MeerJarenOnderhoudsPlan afgerond en vastgesteld door de gemeenteraad. Op basis hiervan kan duurzaam planmatig onderhoud worden uitgevoerd aan accommodaties. Dit gebeurt in samenhang met de nog te maken keuzes in het accommodatiebeleid waarmee ook een verdere optimalisatie van het gemeentelijk vastgoed wordt doorgevoerd.

Financieel

Het vastgoedbeheerbeleid en daarmee betrouwbaar inzicht in de staat van onderhoud en voorbereiding op uitvoering van duurzaam meerjarig onderhoud zorgen voor afname van de risico’s in dit kader. Het gaat hierbij vooral om risico's als gevolg van onzekerheid over de toekomstige instandhouding van het vastgoed. Dit kan leiden tot uitgesteld onderhoud en daarmee onverwachte tegenvallers in het onderhoud. Omdat we gevorderd zijn met de acties voor beleid over beheer en onderhoud, beoordelen we dit risico als 'gemiddeld' en maximaal voor de periode die hiervoor nodig is.

M. Graef

Gemiddeld

Structureel

De beschreven acties leiden tot afname van risico's. De uitvoering van die acties (beleid vastgoedbeheer) in samenhang met de verdere uitvoering van het accommodatiebeleid dragen hieraan in belangrijke mate bij.

Gemiddeld

€ 0

Algemene post om onvoorziene tegenvallers op te vangen. Het betreft hier o.a. kosten die niet afgedekt worden binnen de lopende plannen. De kosten hebben betrekking op plannen die nog in voorbereiding. De kosten kunnen een gevolg zijn  van: diverse procedure die nog in voorbereiding zijn en doorlopen dienen te worden om deze plannen tot uitvoer te brengen of het feit dat deze plannen niet van de grond komen en de gemeente het noodzakelijk acht te onderzoeken wat de oorzaak is dat deze niet van de grond en welke maatregelen noodzakelijk zijn om deze plannen vlot te trekken.

Financieel

Door vertragingen kunnen vervolgschades optreden ten aanzien van de plannen die in voorbereiding zijn.

M. Graef

Hoog

Incidenteel

In de reserve grondexploitaties is € 431.000 opgenomen om dit risico te dekken

Afgedekt via reserve/voorziening

"Ten behoeve van de uitbreiding van bedrijventerrein Ittervoort is € 3.434.049 per 1 januari 2025 geïnvesteerd en de verwachte investering op de locatie aan de Noorderbaan. Invulling vindt plaats op basis van maatwerk, niet op basis van een concreet plan. Bovendien moeten er nog kosten worden gemaakt voor het bouwrijp maken. Het terugverdienen van de kosten is een risico."

Financieel/economisch

Exploitatie wordt negatief

M. Graef

Hoog

Incidenteel

In de reserve grondexploitatie en verliesvoorziening  is € 2.014.000 opgenomen om dit risico te dekken.

Afgedekt via reserve/voorziening

n.v.t.

Op dit moment rest nog de afwikkeling van het faillissement van Nieuwe Borg (o.a. Ittervoort Noord en Neeritter Op den Heuvel) wat extra risico's (€ 888.000) oplevert. De risico's hebben betrekking op zaken waarmee de gemeente geconfronteerd kan worden bij de afwikkeling van het faillissement Nieuwe Borg.

Financieel/economisch

Als het risico zich voordoet zijn dit de kosten (minus de marktwaarde voor de grond) die niet verhaald kunnen worden.

M. Graef

Hoog

Incidenteel

In de reserve grondexploitaties is € 951.000 opgenomen om dit risico te dekken.

Afgedekt via reserve/voorziening

n.v.t.

De gemeente is aandeelhouder van de Ontwikkelingsmaatschappij Midden-Limburg (OML). De hoogte van het aandelenkapitaal voor Leudal is € 2,483 miljoen. OML heeft een financieringsovereenkomst bij de BNG Bank bestaande uit een kasgeldlening van € 12,5 miljoen en een rekening-courant faciliteit van € 2 mln. De financiële positie van OML is solide. De gemeente staat garant voor € 431.892 uit hoofde van publieke taak. Het risico dat de gemeente wordt aangesproken op deze waarborg is gering.

Financieel

Verlies aandelenkapitaal

J. den Teuling

Laag

Incidenteel

Sturing via het aandeelhouderschap.

Laag

€ 432

De gemeentelijke bijdrage aan verbonden partijen kan stijgen door tegenvallende inkomsten of kosten die stijgen.

Financieel

De gemeentelijke bijdrage aan verbonden partijen kan stijgen door tegenvallende inkomsten of kosten die stijgen.

H. van Helden

Gemiddeld

Structureel

Rapportages worden ontvangen waarin de ramingen worden afgezet tegen actuele prognoses

Hoog

€ 400