Financiële hoofdlijn

In deze primaire begroting zijn de mutaties van de kaderbrief 2026-2029 verwerkt en alle PM posten uit de kaderbrief. De totale mutaties zijn ter verduidelijking toegevoegd in de tabel "specificatie kaderbrief". In de onderstaande tabel zijn de autonome ontwikkelingen en technische wijzigingen op de begroting 2026-2029 verwerkt. Het effect van wijzigingen en de PM posten is te zien in de regel Bijstellingen kaderbrief 2026-2029 PM posten. Onder de tabellen volgt per nummer in de tabel een nadere toelichting.

B1 Meicirculaire
Op woensdag 28 mei jl. is de Meicirculaire van het gemeentefonds gepubliceerd. De Meicirculaire geeft de vertaling van de Voorjaarsnota van de rijksoverheid. De Meicirculaire 2025 is in de raadsvergadering van 30 september 2025 behandeld en wordt bij de begroting 2026-2029 meegenomen. De Meicirculaire laat een positief effect zien voor alle begrotingsjaren.

B2 Bijstelling rente schatkistbankieren
Gemeenten zijn verplicht het overtollige geld op de rekening aan te houden in de schatkist van het ministerie van financiën. Hierover ontvangt de gemeente rente. De rente is voor de begroting 2026 herberekend op basis van de huidige rentestand.

B3 Rente op te nemen geldleningen
Om de toekomstige investeringen die de gemeente heeft opgenomen in het MIP te kunnen uitvoeren is geld nodig. Op basis van het MIP zijn de fictieve rentelasten berekend op basis van het omslagpercentage (verplichting BBV) voor de begroting 2026-2029.

B4 Dividend Enexis/BNG
De gemeente heeft aandelen in Enexis en de Bank Nederlandse Gemeenten. Elk jaar ontvangt de gemeente hierdoor dividend, een deel van de winst. De bedragen zijn aangepast op basis van de laatste gegevens.

B5 Correcties Onroerend Zaak Belasting
De OZB opbrengsten worden jaarlijks genormaliseerd en geïndexeerd aan de hand van nieuwe Meicirculaire. Deze berekening heeft een positief effect op de opbrengsten van de OZB. Tevens zijn voor het nieuwe jaar in de begroting (2029) de juiste bedragen technisch gecorrigeerd.

B6 Correcties Wet open overheid
Tot en met 2026 ontvangt de gemeente incidenteel geld voor de implementatie van de Woo. In de meerjarenbegroting was dit budget structureel opgenomen. Dit is gecorrigeerd vanaf 2027.

B7 Centraal opleidingsplan
Door de vele grote wijzigingen binnen gemeenteland zijn aanvullende cursussen en opleidingen nodig. Daarnaast stijgen de kosten van opleidingen en cursussen. Hierdoor is een structurele verhoging van het opleidingsbudget nodig om de kennis en vaardigheden van de medewerkers op peil te blijven houden. Daarnaast biedt het aanbieden van opleidingen binding met de medewerkers wat het verloop van personeel en bijkomende kosten verlaagd.

B8 Formatie buitendienst
In de raadsvergadering van 30 september 2025 is het voorstel "Optimaliseren capaciteit buitendienst" behandeld. De financiële gevolgen van dit voorstel zijn doorvertaald in de begroting 2026-2029.

B9 Bijstelling DMJOP jaarschijf 2029
De jaarschijf 2029 van het DMJOP is technisch verwerkt in de begroting 2026-2029.

B10 Resultaatbestemming 2024 reservering van 2026 naar 2027
Bij de resultaatbepaling van de jaarrekening 2024 is een deel van het resultaat gereserveerd voor de voorziene korting van de inkomsten uit het gemeentefonds in 2026. Gezien de extra inkomsten vanuit de meicirculaire in 2025 en het positieve begrotingssaldo in 2026 wordt deze reservering doorgeschoven naar 2027.

B11 Verlenging straatcoaches
Naar aanleiding van de evaluatie van de pilot straatcoaches heeft het college besloten de opdracht te verlengen voor de jaren 2026 en 2027 waarin we blijven evalueren. De raad is op 15 juli middels een raadinformatiebrief hierover geïnformeerd.

B12 Beleidsplan gladheidsbestrijding
In de raadsvergadering van 30 september 2025 is het voorstel "Beleidsplan Gladheidsbestrijding Gemeente Leudal" behandeld. De financiële gevolgen van dit voorstel zijn door vertaald in de begroting 2026-2029.

B13 Aanbesteding Groen onderhoud
In 2025 heeft een nieuwe Europese aanbesteding onderhoud groen plaatsgevonden. De kosten die uit deze aanbesteding komen zijn toegenomen ten opzichte van het vorige onderhoudscontract. Deze autonome ontwikkeling is verwerkt in de begroting 2026-2029. Voor het deel dat indexering betreft, zijn de stijgende kosten gecompenseerd uit de stelpost loon/prijs.

B14 Bestedingsgelden SOK regiodeal
De geraamde onttrekkingen van de bestedingsgelden zijn gewijzigd. De totale kosten die gedekt zijn uit de reserve zijn gelijk gebleven, maar de bedragen per jaar van de onttrekkingen uit de reserve verschoven. Dit is technisch verwerkt in de begroting 2026-2029.

B15 Correctie opbrengsten rioolheffing
De ontvangsten (en de mutatie in de voorziening) van de rioolheffing is aangepast op basis van de laatste cijfers van de BsGW. Het tarief voor de burger veranderd niet maar de aantallen wel. Hierdoor wijzigen de opbrengsten, dit is verwerkt in de begroting 2026-2029.

B16 Afvalstoffenheffing
De inkomsten van de afvalstoffenheffing zijn aangepast aan de lasten. De lasten zijn gestegen door de nieuwe verdeelsleutel in de begroting 2026-2029 van RD Maasland (raad juli 2025). Daarnaast heeft de € 60 compensatie, die inwoners in 2024 en 2025 eenmalig hebben ontvangen via de afvalstoffenheffing (de juridisch eenvoudigste manier), tijdelijk voor een verlaging inkomsten afvalstoffenheffing geleid. De inkomsten voor de afvalstoffenheffing zijn in de begroting 2026-2029 hiervoor gecorrigeerd.

B17 Correctie budget CDOKE
Gemeenten ontvangen inkomsten van het rijk voor de tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE). Deze regeling stond structureel in de begroting. Aangezien dit tijdelijke gelden bevat zijn deze gecorrigeerd in de begroting 2026-2029.

B18 Wijzigingen Begrotingssubsidies
De bedragen van de begrotingssubsidies zijn gewijzigd voor 2026 (zie de bijlage lijst van begrotingssubsidies voor een gedetailleerd overzicht). Per saldo heeft dit een positief effect op de begroting 2026-2029.

B19 Correctie kostenverdeelstaat 2026
In de kostenverdeelstaat belast de gemeente de directe kosten van overhead door naar de juiste taakvelden. Dit is een technische handeling die geen saldo heeft. De kostenverdeelstaat is in 2026 opnieuw opgezet en gecorrigeerd in de begroting 2026-2029.

B20 Meerjarig investeringsplan 2026-2029
Dit is de bijstelling van het totale resultaat van het MIP op de begroting 2026-2029. voor details zie hoofdstuk 4.3 in deze begroting.

K1 Participatie MOB
Deze PM post uit de Kaderbrief is niet meegenomen in de begroting en volgt via een separaat voorstel.

K2 Schuldhulpverlening
Deze PM post uit de Kaderbrief heeft vooralsnog geen financiële consequenties.

K3 Zorgboulevard
In 2025 gaan we met de 14 samenwerkingspartners de mogelijkheden voor de ontwikkeling van de zorgboulevard verder verkennen. Concreet kijken we naar de manier waarop we de samenwerking vorm willen geven en welke locaties potentieel geschikt zijn voor de huisvesting van de zorgboulevard. Met ingang van 2026 verwachten we kosten te maken voor de ontwikkeling en/of huur van een locatie voor de zorgboulevard. Er is een ingroei in 2026 en 2027. Vanaf 2028 moet dit kostendekkend zijn.

K4 Verdieping accommodatiebeleid
Deze PM post uit de Kaderbrief is niet meegenomen in de begroting en volgt via een separaat voorstel in de raadsvergadering van 11 november 2025.

K5 Verbeteren groeiplaatsen bomen
Geen wijzigingen t.o.v. de kaderbrief.

K6 Opstellen sportbeleid
Geen wijzigingen t.o.v. de kaderbrief.

K7 Cultureel erfgoed
Op het gebied van cultureel erfgoed gaan we in 2026 aan de slag met het actualiseren van ons erfgoedbeleid. Een belangrijk onderdeel van ons cultureel erfgoed zijn de gebouwde monumenten. Voor cultureel erfgoed is voor de jaren 2026 en 2027 incidenteel € 25.000 nodig.

K8 Kunst- en cultuurbeleid
Deze PM post uit de kaderbrief heeft vooralsnog geen financiële consequenties.

K9 Bibliotheekbeleid: Voorlezen Thuis
In het opgestelde bibliotheekbeleid wordt onder andere gefocust op het verbeteren van de basisvaardigheden van onze inwoners. Hierbij wordt ingezet op zowel leesvaardigheden, taalbeheersing als leesmotivatie. Dit komt samen in het project Voorlezen thuis. Het project Voorlezen thuis is een van de acties die ingezet worden om de basisvaardigheden van zowel kinderen als hun ouders te verbeteren. Omdat het project is opgenomen in het bibliotheekbeleid, is het niet meer apart opgenomen in de programmabegroting.

K10 Regiodeal Midden-Limburg
De bedragen zijn ten opzichte van de kaderbrief gewijzigd. In de kaderbrief was structureel € 32.000 voorzien, echter is dit bedrag niet nodig en daarvoor bijgesteld naar € 0.

K11 Cofinanciering actieplan BIZ Ittervoort
Voor de Bedrijveninvesteringszone (BIZ) Ittervoort wordt gezamenlijk gewerkt aan een publiek-privaat Actieplan. Hiermee wordt onder andere aandacht besteed aan de drie uitgangspunten van een bedrijveninvesteringszone, namelijk schoon, heel en veilig. Voor de BIZ Ittervoort wordt aanvullend aandacht besteed aan het thema vergroening / Duurzaamheid (naast economie één van de andere rode draden in de Zomernota). Voor 2026 en 2027 is € 50.000 nodig.

K12 NOVEX De Peel
Geen wijzigingen t.o.v. de kaderbrief.

K13 RUD omzetting naar robuuste omgevingsdienst
Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) wordt van een netwerkorganisatie omgezet naar een robuuste Omgevingsdienst. Het doel is, dat deze Omgevingsdienst 1 april 2026 is ingericht. In drie fases wordt hieraan gewerkt:

1. Richten (2025); vormen en vaststellen van een bedrijfsplan
2. Inrichten (2025 / 2026); vormen van de gemeenschappelijke regeling en inrichten van de organisatie door uitvoering te geven aan het bedrijfsplan;
3. Verrichten (2026 e.v.); uitvoeren van het regionaal uitvoeringsprogramma voor de deelnemende gemeenten.  

De RUD heeft een vroege conceptbegroting aangeleverd en deze bedragen zijn verwerkt in de begroting 2026-2029. Dit betekent een forse stijging van de bijdrage. Tegelijkertijd vervallen oude RUD bijdragen en gaan taken over naar de RUD waardoor onze huidige lasten dalen.

K14 Woningbouwontwikkeling Beeklaan Roggel
Deze PM post wordt gedekt uit de reserve grondexploitatie en heeft geen effect op de begroting van de gemeente.

K15 Voorbereidingswerkzaamheden nieuwbouw SG St. Ursula
Voor deze PM post is reeds een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld en zijn geen aanvullende lasten voorzien.

K16 Bezoekerscentrum Haelen
De bedragen zijn ten opzichte van de kaderbrief gewijzigd. In de kaderbrief was incidenteel € 250.000 voorzien. Deze kosten worden opgevangen binnen de begroting. Hierdoor is het bedrag niet nodig en daarvoor bijgesteld naar € 0.

K17 Onderwijsachterstandenbeleid
Deze kadernotapost is in deze begroting incidenteel meegenomen voor 2026 en 2027 in plaats van structureel.

K18 Voortzetting Taalstimulering
Deze kadernotapost is in deze begroting incidenteel meegenomen voor 2026 en 2027 in plaats van structureel.

K19 Beleidsmedewerker inburgering
CAO gemeenten 2025-2027 verwerkt en voor drie jaar in plaats van vier jaar.

K20 Beleidsmedewerker preventie
CAO gemeenten 2025-2027 verwerkt, verder geen wijzigingen t.o.v. de kaderbrief.

K21 Jurist
CAO gemeenten 2025-2027 verwerkt. Vanaf 2028 is een stelpost opgenomen van jaarlijks €100.000 als terugverdieneffect.

K22 Ziektebudget inhuur
Geen wijzigingen t.o.v. de kaderbrief.

K23 Stelpost Loon/prijs
De stelpost loon-, en prijscompensatie is bedoeld voor het opvangen van indexeringen die niet binnen het bestaande budget gedekt worden. In het verleden werden hiervoor historische gegevens gebruikt om de hoogte van de stelpost te bepalen. Vanaf de begroting 2026 hanteren we een viertal verschillende indexeringen voor het bepalen van de hoogste van de stelpost (voor detailinformatie zie hoofdstuk 3.2.6 "Indexering" in deze begroting). Aan de hand hiervan is de stelpost bepaald voor de komende jaren. Ook met stijging in de kosten van de Gemeenschappelijke regelingen is rekening gehouden zodat dit niet meer ten laste van het begrotingssaldo komt. Zo is er een realistischer beeld op autonome ontwikkelingen. Door het hanteren van de stelpost voorkomen we “lucht” in de gemeentelijke begroting en kijken we kritisch naar de inzet van de bestaande budgetten.

K24 CAO 2025-2027
De bedragen zijn gewijzigd ten opzicht van de kadernota. Per saldo is er een positief effect t.o.v. de kaderbrief van € 565.000 in 2026 en € 34.000 in 2027 en verder.

K25 Stelpost CAO
Voor de periode 2025-2027 is een eindresultaat voor de CAO Gemeenten bereikt. Momenteel begroten we alleen voor het nieuwe begrotingsjaar een CAO percentage. Aangezien de CAO jaarlijks terugkomt, nemen we vanaf 2027 structureel een CAO stijging mee in de (meerjaren-) begroting. De hoogte van het bedrag wordt jaarlijks bij de begroting bepaald op basis van de loonvoet sector overheid.